Een burn out krijgen we doordat ons oeroude stressrespons systeem deze overspannen wereld niet aankan. Dit maakt dat burn out een probleem is van ons soort. Hoe dit werkt lees je hieronder of bekijk je in de heldere video van Sjanett de Geus met professor Witte Hoogendijk.
Hoe komt het dat ons stresssysteem verouderd is?
Er wordt van ons mens iets gevraagd als soort waar we niet op gebouwd zijn. Ruim 10.000 jaar geleden deden wij als jager bessen verzamelaar precies waarvoor we gemaakt waren. Jagen en bessen verzamelen. Ons lichaam en ons stressrespons was daarvoor gemaakt. Iets later veranderde dit.
Als we terugkijken naar alle evolutionaire veranderingen heeft ieder soort 100 miljoen jaar nodig gehad om te wennen aan een compleet andere omgeving. Volgens de auteurs van het boek ‘Van Big Bang tot Burn Out’ van professor Witte Hoogendijk en Wilma de Rek van de Volkskrant zijn we vanaf de Agrarische revolutie 10.000 jaar geleden een ander spoor op gegaan. We gingen met grotere groepen samenleven en bezit opbouwen. De agrarische revolutie was 10.000 jaar geleden. De industriële revolutie was een paar honderd jaar geleden. Digitale revolutie tientallen jaren en zelflerende machines jaren geleden. De ontwikkelingen volgen elkaar steeds sneller op, maar we hebben nog steeds het stressrespons systeem van een vis die wil vechten of vluchten.
Het gros van ons kan alsnog goed tegen alle veranderingen. Dit komt door de veranderlijkheid van de hersenen ook wel de neuroplasticiteit genoemd. Wanneer wij dingen onthouden of ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden worden er nieuwe verbindingen in de hersenen gemaakt. Het kan zijn dat de jongere generatie die gewend is aan het tikken op een computer daardoor net iets andere hersenen heeft dan oudere generaties.
Er is een groep mensen waarbij de neuroplasticiteit en stressbestendigheid evolutionair minder is. Dit kunnen jonge mensen zijn, oude mensen zijn, mensen met controledrang of angstige mensen. In de tijd van de jagers bessen verzamelaars zouden deze individuen bijvoorbeeld controleren of er geen giftige besjes door het eten zaten. Deze groep is meer vatbaar voor stress en burn out. Dat is niet goed of fout maar het is gewoon zo omdat het zo moest zijn.
Wat is stress eigenlijk?
Stress is een containerbegrip je kan het onderverdelen in drie componenten.
Stress is het gevoel dat je hebt in je hoofd, wanneer de omgeving iets van je vraagt/ eist (Stressor), waaraan je alleen aan kan voldoen door in actie te komen (Stressrespons).
De acute stressrespons is voor de mens net zo functioneel als dat die altijd is geweest. In geval van nood opzij springen, voordracht houden, op tijd zijn.
Hoe zijn de stressoren veranderd?
De mens heeft nu vaak te maken abstracte stressoren. Een reorganisatie, de stijgende zeespiegel. Je kan niet vluchten of vechten. Wanneer dit te lang duurt en de stressor te abstract is, waardoor je er niets mee kan, dan is het niet meer functioneel. Het is dan een systeem wat verouderd is zoals een blinde darm of verstandskies. Het chronische stress response systeem kun je ook zo zien. Als restjes uit de evolutie die je niet meer nodig hebt, van een systeem dat verouderd is. Dit herken je door een verhoogde hartslag die je in de keel voelt, of een gespannen gevoel in je hoofd.
Wat kunnen stressgevoelige mensen hieraan doen?
-
- Stap uit te rat race. Je kunt prima werken zonder de competitie aan te gaan.
- Ga wat meer om met de mensen waar je echt contact mee hebt. In plaats van die duizend vage facebook vrienden
- Leef als een beest dat je al honderden miljoenen bent van binnen.:
– Ga wat vaker naar buiten
– Beweeg wat meer.
– Eet wat minder.
– Slaap goed
– Relax na inspanning. - Leer gezond omgaan met emoties en stress.
Wil je weten of je al burn out symptomen hebt? Doe dan de Burn Out Test. Door middel van deze simpele gratis test kom je er snel achter of het verstandig is om aan de bel te trekken.